LỆ PHÍ NHK LÀ GÌ? TẠI SAO PHẢI ĐÓNG?

Đầu tiên, xin nhấn mạnh việc đóng lệ phí NHK (NHK受信料) là NGHĨA VỤ của MỌI ĐỐI TƯỢNG SỞ HỮU TRANG THIẾT BỊ THU ĐƯỢC SÓNG CỦA NHK. Điều này đã được quy định rõ ràng trong Luật Truyền thông (放送法) của Nhật Bản.

Tuy nhiên, hiện nay trên mạng tồn tại rất nhiều bài viết cổ súy cho việc không đóng loại lệ phí này. Thực tế, bản thân một bộ phận người Nhật cũng đã và đang tiếp tục từ chối đóng lệ phí NHK, khiến cho những luận điệu này càng có vẻ mang tính thuyết phục.

Vậy rốt cuộc lệ phí NHK là gì? Tại sao lại phải có nghĩa vụ đóng loại phí này?

>> Lệ phí NHK là nguồn thu nhằm duy trì hoạt động của đài NHK

Khác với các kênh truyền hình tư nhân (TBS, Fuji TV…) hay kênh truyền hình quốc gia (như VTV của VN), NHK được xác định là “kênh truyền hình công cộng”, hoạt động không dựa vào nguồn thu từ quảng cáo hay ngân sách do Chính phủ cấp (trừ một số trường hợp đặc biệt như phát sóng khẩn cấp, phát sóng đối ngoại…) mà chỉ trông chờ vào lệ phí thu sóng. Sở dĩ NHK có tính chất đặc biệt như vậy là nhằm đảm bảo tính công bằng, trung lập trong việc đưa tin, tránh bị các cá nhân/nhóm lợi ích sử dụng vào các mục đích tư lợi đi ngược lại với lợi ích cộng đồng.

>> Đóng lệ phí là nghĩa vụ của mọi đối tượng sở hữu trang thiết bị thu được sóng của NHK

Như đã nói ở trên, điều này đã được quy định cụ thể trong pháp luật. Chỉ trừ những trường hợp không có thiết bị thu sóng hay sở hữu thiết bị thu sóng nhưng không bắt được NHK mới được miễn trừ đóng loại lệ phí này.

Cũng cần lưu ý là Tòa án Tối cao Nhật Bản đã đưa ra phán quyết là nghĩa vụ này cũng được áp dụng với cả các trường hợp sử dụng điện thoại di động có chức năng thu sóng truyền hình và người thuê những căn hộ có lắp đặt sẵn TV, nên những lý do này khó có thể dùng để từ chối ký hợp đồng và đóng lệ phí được nhé.

>> Tại sao một số người kiên quyết không đóng lệ phí NHK?

Có rất nhiều lý do khiến một số người kiên quyết không đóng lệ phí NHK, điển hình có thể kể tới 2 trường hợp: (1) Khó bị xử lý (trình bày rõ hơn ở mục dưới); (2) Cho rằng việc thu phí của NHK là không thỏa đáng (không xem NHK; nghi ngờ việc sử dụng lệ phí thu được không minh bạch…)

>> NHK xử lý các trường hợp không đóng phí như thế nào?

Do việc thu phí dựa trên cơ sở hợp đồng tư nhân trong khi pháp luật cũng không quy định chế tài xử lý cụ thể đối với các trường hợp từ chối ký hợp đồng, nên từ trước tới nay NHK chỉ có cách duy nhất là khởi kiện từng trường hợp một để đòi lệ phí. Việc khởi kiện toàn bộ các trường hợp như vậy gần như là bất khả thi, nên rất nhiều người, đặc biệt là người nước ngoài sinh sống ngắn/trung hạn ở Nhật cho rằng có không đóng thì cũng không đến lượt mình bị khởi kiện. Tuy nhiên những năm gần đây NHK đã và đang đẩy mạnh khởi kiện để tuyên truyền tính cần thiết của việc đóng lệ phí, nên rủi ro bị khởi kiện (và cả việc phải chịu thêm chi phí kiện tụng nếu thua kiện) đang ngày một gia tăng, vậy nên các bạn có ý định sinh sống lâu dài ở Nhật cũng nên chú ý nhé.

>> Tỷ lệ đóng lệ phí NHK hiện nay rơi vào tầm nào

Theo thống kê tính đến hết 2017, hiện có khoảng 80% số hộ đối tượng đóng lệ phí đã ký hợp đồng với NHK

>> Lệ phí NHK có đắt không?

Mức phí hiện nay rơi vào khoảng 1000~2300 Yên/tháng, tùy theo loại hợp đồng. Tuy nhiên, nếu đóng theo 6 tháng hay 1 năm một thì bạn sẽ có thể tiết kiệm được 5~8% tổng chi phí.

Trang Web tiếng Việt của NHK về vấn đề này: 

https://pid.nhk.or.jp/jushinryo/multilingual/vietnamese/index.html